Egzersiz Kanın “Akışkanlığını” Artırır mı?

Bilimsel Kanıtlar

Bilimsel literatür düzenli fiziksel aktivitenin kan hücrelerinin yapışkanlığını azalttığını ve kanın akışkanlığını (reolojik özelliklerini) iyileştirdiğini açık biçimde destekliyor.

1. Fiziksel olarak aktif bireylerde kırmızı kan hücreleri (RBC) daha az yapışkandır.

   Düzenli egzersiz yapanlarda, özellikle karotis arter hastalarında, RBC agregasyonu (yapışma eğilimi) belirgin şekilde düşüktür. Daha aktif hastalarda kan daha akışkandır (Mury et al., 2017).

2. Egzersiz kan viskozitesini düşürür, hücre zarlarını daha esnek hale getirir.

   Düzenli aerobik antrenman, kan ve plazma viskozitesini azaltır, eritrositlerin deformabilitesini (esneyebilme yeteneğini) artırır. Bu sayede kan damar içinde daha rahat akar (Ernst, 1987); (Sándor et al., 2014).

3. Metabolik sendrom hastalarında hücre adezyonu (yapışma) gen düzeyinde azalıyor.

   16 haftalık aerobik antrenman, kan hücrelerinin yapışkanlık genlerinin baskılanmasına yol açmış; özellikle “cell adhesion” (hücre yapışması) ve “blood clotting” (kan pıhtılaşması) genlerinde azalma saptanmıştır (Bye et al., 2009).

4. Egzersiz trombosit (pıhtılaşma hücresi) aktivitesini de düşürür.

   Düzenli orta şiddette aerobik egzersiz, trombosit zarındaki yapışkan glikoproteinleri (örneğin CD62P ve GP IIIa) azaltarak pıhtılaşma eğilimini düşürür (Zhao, 2007); (Yurevich et al., 2020).

5. Kan akışkanlığındaki bu iyileşme hem damar sağlığı hem de kalp koruması sağlar.

   Egzersizle azalan hücre yapışması ve viskozite, daha düşük damar direnci ve daha iyi mikrodolaşım anlamına gelir (Nader et al., 2019).

Sonuç

Düzenli fiziksel aktivite, kan hücrelerinin birbirine yapışma eğilimini azaltır, zar esnekliğini artırır ve kanın akışkanlığını iyileştirir.

Sedanter yaşam ise tam tersine, kanın “yoğun ve yapışkan” hale gelmesine yol açar — bu da dolaşımı zorlaştırır ve kardiyovasküler riski yükseltir.

Kaynaklar

Bye, A., Tjønna, A., Stølen, T., Røsbjørgen, R. E. N., & Wisløff, U. (2009). Transcriptional changes in blood after aerobic interval training in patients with the metabolic syndrome. European Journal of Preventive Cardiology, 16(1), 47–52.

Ernst, E. (1987). Influence of regular physical activity on blood rheology. European Heart Journal, 8(Suppl G), 59–62.

Mury, P., Faes, C., Millon, A., Mura, M., Renoux, C., Skinner, S. C., … & Pialoux, V. (2017). Higher daily physical activity level is associated with lower RBC aggregation in carotid artery disease patients at high risk of stroke.Frontiers in Physiology, 8, 1043.

Nader, E., Skinner, S. C., Romana, M., Fort, R., Guillot, N., Gauthier, A., … & Connes, P. (2019). Blood rheology: Key parameters, impact on blood flow, role in sickle cell disease and effects of exercise. Frontiers in Physiology, 10, 1329.

Sándor, B., Nagy, A., Tóth, A., Rábai, M., Mezey, B., Csathó, Á., … & Szabados, E. (2014). Effects of moderate aerobic exercise training on hemorheological and laboratory parameters in ischemic heart disease patients. PLoS ONE, 9(10), e110751.

Yurevich, K. V., Yuryevna, S. Z., Viktorovich, D. A., Voronova, N., Nikolaevna, S., & Mikhailovich, S. A. (2020). Influence of regular feasible physical activity on the platelet’s functional activity of the second mature age people.

Zhao, Y. (2007). Influences of aerobic exercises on platelet membrane glycoproteins in elderly hypertensives.